Enige tijd terug ben ik afgereisd naar Sri Lanka om hier opzoek te gaan naar de mooiste en meest zeldzame edelstenen die dit prachtige eiland te bieden heeft. Hieronder een kleine uitleg over wat Sri Lanka zo bijzonder maakt en natuurlijk een kort verslag van mijn reis!

 Door de geschiedenis heen, staat Sri Lanka bekend als het land van de edelstenen. Marco Polo beschreef in 1292 Sri Lanka (voormalig Ceylon): “Ik wil dat je begrijpt dat het eiland ‘Ceylon’, het mooiste eiland van de wereld is. Uit zijn riviertjes komen robijnen, saffieren, topazen, amethisten en granaten”. Weinig is veranderd sinds die tijd, behalve dat er vandaag de dag wat meer mensen rondlopen. De edelstenen zijn er in grote hoeveelheden, vandaar dat Sri Lanka ook wel “the Jewel Box of the Indian Ocean” wordt genoemd. Het eiland is uniek in zijn soort!
 

Saffier
De Blauwe Saffier is de koning van alle edelstenen in Sri Lanka. Vele bekende sieraden bevatten dan ook een blauwe saffier afkomstig uit Sri Lanka. Een voorbeeld hiervan is de “Blue Belle”, dat een wereldberoemde blauwe saffier is van maar liefst 400 karaat.

 
De meest begeerde kleur onder de blauwe saffieren is ‘Royal Blue’. Zoals de naam al duidelijk maakt, is de kleur van koninklijke status. Hij is diep blauw, glashelder, transparant en dat allemaal tegelijk. Een zeer bekende ‘Royal blue’ saffier is de 62 karaat ‘Rockefeller Sapphire’.  Slechts één saffier die ik in Sri Lanka heb kunnen kopen is een perfect voorbeeld van deze kleur en is nu  verkrijgbaar in mijn winkel.

 

 
Veel mensen denken dat saffieren altijd blauw zijn, alhoewel blauw de meest populaire kleur is, komen saffieren in veel verschillende kleuren voor in de natuur. Van geel tot roze en van blauw tot rood. Padparadscha saffier is hierin het meest zeldzaam. De kleur is te omschrijven als  licht roze met oranje tinten. Padparadscha is Sinhalees voor een lotus bloem die zalmroze van kleur is en daarmee dus vergelijkbaar is met de kleur van deze prachtige saffier.
 
 
 
Verhit of onverhit?

Iets waar niet vaak over gesproken wordt, is het verhitten van saffier. Ongeveer 99 procent van de “mooie” saffieren die verkocht worden, hebben nadat deze gevonden worden een hittebehandeling ondervonden. De meeste saffieren hebben namelijk van nature een fletse en lichte kleur.
Er zijn maar een paar mensen in de wereld gespecialiseerd in het branden/verhitten van saffieren. Het is een techniek waar een fletse saffier voor een onbekende tijd in een oven met een onbekende temperatuur gaat. Nadat de saffier de oven uitkomt is de kleur sterk verbeterd. Het branden van saffier is echter niet zonder risico, want er is een grote kans dat de saffier breekt door de hitte.

Overigens is het niet zo dat verhitte saffieren slecht of goedkoop zijn. Wanneer een verhitte saffier een juiste kleur heeft na de behandeling kan deze zeer waardevol zijn.

Mijn passie ligt bij het vinden van “onverhitte” saffieren in de meest zeldzame kleuren mogelijk. Kleuren die normaal vrijwel alleen mogelijk zijn door middel van verhitting. Ze worden slechts heel zelden door de mens in natuurlijke vorm gevonden. Het is niet uit te drukken in woorden hoe zelden dit voorkomt… Het idee dat de mensheid er (eindelijk) geen invloed op heeft gehad en de saffier voor 100 procent door de natuur gemaakt is maakt deze zeldzame steen voor velen zeer waardevol.

Is Saffier zeldzaam?

Over deze vraag kan men kort zijn: Ja, al helemaal als je het vergelijkt met diamant. Saffier is 10.000 x zeldzamer dan diamant. Er is wel nog veel saffier wat gevonden zou kunnen worden, echter houdt de overheid het op grote schaal winnen van saffier tegen om de natuur te sparen, waardoor er maar weinig vergunningen verleend worden om mijnen te openen. Hierdoor ontstaat er veel kleine lokale mijnbouw die gerund worden door families. Omdat er momenteel relatief weinig  gezocht wordt naar saffier, blijft de marktwaarde onduidelijk en wordt de waarde van saffieren helaas nog niet berekend naar de zeldzaamheid. Als dat zo zou zijn  dan zou een onverhitte saffier in een zeldzame kleur heel veel meer waard zijn dan vandaag de dag het geval is.  De waarde van een zeldzame steen is dus lastig te bepalen.

De mijnen

Ik heb tijdens mijn reis de mogelijkheid kregen om een mijn van binnen te bekijken. Het geeft een apart gevoel om in een klein gat, dat 6 tot 12 meter diep is, te klimmen. De mijnen zijn echter zo goed geconstrueerd dat je je er best veilig voelt.

De grond in de mijn wordt gestut met balken en bamboestokken met daartussen bananenbladeren. De contructie ziet er steviger uit dan men zou verwachten. Bij het uitgraven van de mijn staan er twee pompen continu te draaien om het grondwater af te voeren. Als de gravers eenmaal aankomen bij de grindlaag waar de saffieren zich bevinden, beginnen ze tunnels in het grind te graven. Het grind wat hieruit vrijkomt verzamelen zij en wordt meegenomen naar boven.

Naast de mijn wordt er met het opgepompte grondwater een vijver gecreëerd, hierin beginnen de mijnwerkers het grind uit te wassen. Nadat de aarde is weggespoeld wordt de toplaag uit de wasmand verwijderd. Dit is grof gesteente dat geen edelsteen kan zijn.
Het zuivere grind wat dan overblijft, wordt vervolgens met uiterste precisie met de hand doorzocht voor mogelijke waardevolle kristallen, welke met een beetje geluk ook worden gevonden.
 


Locatie van de mijnen

Om de mooiste edelstenen te vinden moet je de eerste zijn die de steen te zien krijgt. Dat kan alleen als je er bent op het moment dat de steen uit de grond komt of als je zelf een mijn bezit. De beste mijnen zitten verstopt midden in de jungle van Sri Lanka. Mijn collega komt er al vele jaren en heeft op verschillende plekken zelf mijnen opgebouwd. Ook heeft hij vertrouwens personen die zeldzame vondsten voor hem apart houden. Het apart houden is cruciaal, want alleen dan maak je kans op de meest zeldzame exemplaren.

Het kopen van edelstenen op de markt

Er zijn vele edelsteen-markten te vinden in Sri Lanka. Handelaren en mijneigenaren komen hier samen om hun nieuwe vondsten te verhandelen. Gespecialiseerde edelsteenhandelaren komen hier wekelijks langs om de krenten uit de pap te vissen.

Wie denkt goedkoop edelstenen te kunnen kopen tijdens een spontane reis naar Sri Lanka komt letterlijk en figuurlijk bedrogen uit. De mensen op Sri Lanka zijn zeer behulpzaam, prettig en zachtaardig, echter is het een arm land en willen mensen graag iets verdienen. Talloze keren worden mineralen aangeboden als saffier. Ze worden gekleurd met inkt en ook wordt er gelogen over het soort mineraal wat ze aanbieden. Ze importeren zelfs goedkope Thaise saffier, die vervolgens als een ‘zeldzame’ saffier aan toeristen die een mijn bezoeken wordt verkocht.  Ik wil mensen hiermee niet weghouden, want het is meer dan de moeite waard om hier een kijkje te nemen uit interesse, maar let op bij een eventuele aankoop en wees niet teleurgesteld als hetgeen wat u koopt niet is wat u aanvankelijk dacht.  Daarnaast helpt u de mensen er zeker mee om voor een paar euro een lotje stenen aan te schaffen. Vergeet echter niet te onderhandelen!